Rudbekia

Pochodzi z Ameryki Północnej i Meksyku, Wysokość 30-250 cm. Ładne byliny parkowe, wysokie w grupach, niskie niezastąpione na rabatach. Liście skrętoległe, pojedyncze lub złożone, pędy przeważnie omszone, koszyczki kwiatowe duże, z wypukłym dnem kwiatowym, osadzone na długich szypułkach, pojedyncze lub zebrane w luźne wiechy baldachokształtne. Kwiaty języczkowe żółte, kwiaty rurkowe zielonawe, żółte lub brązowe. Rudbekia jest rozmnażana zwykle przez podział i z sadzonek „z piętką” oraz z wysiewu nasion na wiosnę. Wysokie odmiany sadzi się w odstępach 60-80 cm, niskie — 35-40 cm. W uprawie są łatwe i niewybredne. Rosną dobrze w każdej glebie, byle nie za suchej. Lubią stanowisko słoneczne lub półcieniste. Stosuje się na rabaty, grzędy kwiatowe (nadają się na kwiat cięty), pojedyncze rośliny na trawnikach i w grupach. Wysokie odmiany wymagają podpór i przywiązania. Rudbeckia fulgida — Rudbekia błyskotliwa. Wysokość 30-7-60 cm. Łodyga oraz liście mocno owłosione. Liście różnokształtne, szorstkie, od łopatkowo-lancetowatych, ogonkowych, całobrzegich na samym dole, do siedzących, całobrzegich lub odlegle piłkowanych w górnej części łodygi. Koszyczki kwiatowe od jednego do kilku na długich łodygach, średnicy do 12 cm. W koszyczku 12-20 kwiatów języczkowych żółtych, kwiaty rurkowe ciemnobrunatne tworzą środek koszyczka. Kwitną sierpień—październik. Roślina wytrzymała na mrozy. Rudbekię błyskotliwą stosuje się na rabaty bylinowe oraz na kwiat cięty. Z odmian na uwagę zasługują: R. fulgida ,Compacta’ — odmiana „zwarta”, wyróżnia się niższym wzrostem; R. fulgida var. sullivantii — rośnie wyłącznie w stanowiskach wilgotnych, silnie się rozrasta; R. fulgida .Goldsturm’ — R. błyskotliwa Goldsturm, ma podobne wymagania co R. błyskotliwa odm. Sullivanta, jest od tej ostatniej cenniejsza. Rudbeckia laciniata — Rudbekia naga. Wysokość, zależnie od odmiany 60-250 cm. Łodyga prosta, naga (stąd nazwa polska), nie rozgałęziona, liście szorstkie, dolne pierzastodzielne, najwyższe jajowate, całobrzegie. Kwiaty jężyczkowe ciemnożółte, kwiaty rurkowe czarnobrunatne, kuliste. Kwitnie lipiec—sierpień. Rozrasta się za pomocą rozłogów. Rudbekię nagą rozmnaża się przez podział lub z korzeniowych rozłogów. Stosuje się ją na rabaty bylinowe, grupy parkowe, do obsadzania zagród wiejskich. Z odmian można wyróżnić: R. laciniata ,Goldball’ — Rudbekia naga Złota kula, odmiana powszechnie znana, pełnokwiatowa, spotykana w ogrodach wiejskich całej Europy, zwykle przy płotach podtrzymujących wiotkie łodygi, nie nadająca się na rabaty, R. laciniata ,Goldquelle’ — odmiana w typie poprzedniej, ale niższa, 70-80 cm, nie przewracająca się, kwiaty średnicy 8 cm, kwitnie od lipca do września, nadaje się na rabaty, grupy ogrodowe, a także na kwiat cięty. Te dwie odmiany mogą rosnąć na suchych, lekkich glebach. Rudbeckia nitida — Rudbekia lśniąca. Wysokość do 200 cm. Liście jasnozielone, całobrzegie. Koszyczki kwiatowe duże, kwiaty języczkowe żółte, zwisające. Cenione są dwie odmiany: R. nitida ,Herbstsonne’ — odmiana znana od 50 lat, nie rozrastająca się, nie wymaga palikowania, kwiaty języczkowe zwisające, kwiaty rurkowe tworzą zielonkawy stożkowy środek; R. nitida ,Goldschirm’ — ma większe kwiaty języczkowe, bardziej odstające, dobra odmiana do grup nad wodą i w parku. Rudbeckia purpurea — Rudbekia purpurowa. Wysokość do 100 cm. Łodyga szorstka, ulistniona, przeważnie nie rozgałęziająca się na górze. Liście szorstkie, wydłużone, rozszerzające się w środku, nieco jajowate, większe na dole, mniejsze u góry. Koszyczki kwiatowe prawie zawsze pojedyncze. Kwiaty języczkowe krwiste, długości 5-6 cm, na końcu trójdzielne, kwiaty rurkowe czarnobrunatne, tworzą kulisty środek koszyczka kwiatowego. Kwitnie lipiec—wrzesień. Rudbekię purpurową rozmnaża się często z siewu, gorzej z podziału. Stosuje się ją na rabaty bylinowe, grupy ogrodowe. Do cennych odmian należy zaliczyć: R. purpurea .Earliest of Ali’ oraz R. purpurea ,The Kong’. Rudbeckia speciosa (R. newmanii) — Rudbekia okazała. Wysokość do 50 cm. Cała roślina mocno owłosiona. Łodyga rozgałęziająca się, ulistniona. Liście szerokolancetowate, szorstkie, nieregularnie rozmieszczone. Kwiaty języczkowe żółte, długości 3 cm, rurkowe czarnobrązowe. Kwitnie sierpień—październik. Rudbekię okazałą rozmnaża się z podziału i z nasion. Sadzić należy w odległościach 30 cm. Rudbekię okazałą stosuje się na rabaty bylinowe, grupy ogrodowe oraz na grzędy kwiatowe na kwiat cięty. W ostre bezśnieżne zimy wymaga lekkiego przykrycia.